Veel kijkers en luisteraars naar mijn posts in ‘ Expeditie muziek’ vragen waarom ik geen podcasts maak en plaats van of naast blogposts. Ik ben met videopodcasts aan het experimenteren en hierboven tref je een daarvan aan. Ik ben benieuwd wat je daarvan vind.

Vertegenwoordigers van poëtische en intellectuele rock zijn Serge Gainsbourg, Alain Bashung, Renaud, Noir désir, Matthieu Chedid,  en – meer recen – BB Brunes en  Feu! Chatterton. De eerste drie komen in deze post aan de orde, de overige vier in de volgende post.

Nummers die tot deze stijl worden gerekend zijn melancholisch van aard, opstandig of een een reflectie op het bestaan. Dichters als Baudelaire en Rimbaud waren een belangrijke inspiratiebron. 

Serge Gainsbourg

Serge Gainsbourg (1928 – 1991) geldt als een klassieke chansonnier-provocateur wiens nummers bijna allemaal een wisselende combinatie zijn van het klassieke melodieuze chanson, rock, jazz, reggae. Vanaf de jaren ’70 neemt het aandeel van rock in zijn oeuvre aanzienlijk toe. Ze zijn vaak emotioneel, controversieel, politiek en erotisch getint en bovenal prachtig verwoord. Hij heeft ongeveer 550 nummers geschreven, die veelvuldig zijn gecoverd. 

Het klassieke voorbeeld van een van die nummers is Je t’aime…moi non plus’, met Jane Birkin (1969) en meer kunstzinnig ‘Valse de Melody Nelson’ (1971, hier 1988).

Gainsbourg’s debuut-album ‘Du chant à la une!’ (1958) viel in de prijzen, maar recensenten waren negatief en commercieel was het een mislukking. Luister hier naar het nummer ‘Le poinconneur de lilas’.

Succes liet niet lang op zich wachten met de single ‘L’Eau à la bouche’, uit de gelijknamige film (1960) en een reeks hits voor onder andere Juliette Gréco (La Javanaise’,1962), Brigitte Bardot, Petula Clark en France Gall. Speciaal voor Brigitte Bardot schreef hij tijdens een kortstondige liefdesrelatie het erotische en cynische ‘Je t’aime…moi non plus’ en het nummer  ‘Bonny and Clyde’. Bardot vroeg Gainsbourg op aandringen van haar toenmalige echtgenoot, Gunter Sachs, het liedje ‘Je t’aime’ niet uit te geven, waarmee de zanger instemde. Kort daarna schreef hij voor Francoise Hardy ‘Comment te dire adieu’ (1968, uitvoering 1971)wat een van Hardy’s sleutelsongs werd. Einde jaren ’60 kreeg Gainsboug een relatie met Jane Birkin en hun versie van ‘Je t’aime…’ werd een wereldhit, al werd het op verschillende plaatsen geboycot. Kijk en luister hier naar dit fameuze nummer.

De platenmaatschappij wilde wel meer van dit soort nummers, maar Serge Gainsbourg gaf er de voorkeur aan een meer artistieke richting in te slaan. Dat werd het conceptalbum ‘Histoire de Melody Nelson’ (1971),  het verhaal over de tiener Melody Nelson nadat de ‘verteller’ haar met zijn Rolls-Royce had aangereden. De muziek van het album wordt gedragen door een funky elektrische gitaar en bas, het deels gesproken gezang van de zanger, aangevuld met romantische strijkers- en koorarrangementen. De criticus Jason Ankeny van AllMusic beschreef het album als “misschien wel [Gainsbourg’s] meest samenhangende en perfect gerealiseerde studioalbum… afwisselend fascinerend en weerzinwekkend, hilarisch en grimmig, maar nooit saai”. Het album heeft veel componisten in en buiten Frankrijk geïnspireerd en heeft later ook bijgedragen aan de ontwikkeling van de trip hop.

In 1975 brengt Gainsbourg het door ‘zwarte’ humor doordrenkte album ‘Rock around the bunker’ uit, in jaren ’50 rock ‘n’ roll stijl dat is gebaseerd op Serge’s gervarin als joods kind in bezet Frankrijk. Hier het nummer ‘Boulevard en liberté’.

In de jaren daarna ontwikkelt Gainsbourg’s affiniteit met reggae. Hij wordt daarmee de eerste westerse artiest die een album maakt in Jamaica: ‘Aux armes et caetera. Luister uit dit album naar ‘Brigade des stubs’. Later ontwikkelde zich nog een rel, toen Gainsbourg de Marseillaise zong in reggae stijl.

Na de reggae ontdekte Gainsbourg elektronische muziek. Op het album ‘Love on the boat’ (1984) zingt hij samen met zijn dochter Charlotte het nummer ‘Lemon incest’. Dit nummer verwijst naar zijn vermeende fantasie om met zijn dochter de liefde te bedrijven.

In 1991 sterft Serge Gainsbourg aan een hartaanval, na zijn hele leven dagelijks vijf pakjes ongefilterde Gitanes te hebben gerookt. In muzikaal opzicht krijgt hij een legendarische status.

Alain Bashung

Alain Bashung (1947 – 2009) was zanger, tekstschrijver, componist en acteur. Hij heeft 12 studioalbums opgenomen.   Zijn ster begon te rijzen in de jaren ’80, ondanks de productie van de nodige platen daaraan voorafgaand, zoals de albums ‘Roman photo’ en ‘Roulette russe’. In deze periode produceert hij af en toe nummers voor anderen, zoals Dick Rivers. Zijn succes kwam met de nummers ‘Vertige d’amour’ (1980)  ‘Gaby oh Gaby’ (1981) en ‘SOS Amor’ (1984) en de albums  ‘Vertige de l’amour’(1980),  ‘Osez Joséphine’ (1991) met daarop naast de titelsong de hit ‘Madame rêve’ en ‘Confessions publique’(1995) met daarop de hit ‘Ma petite entreprise’. In de jaren ’80 werd hij een van de meest succesvolle en gewaardeerde zangers van Frankrijk.  Ondanks persoonlijke tegenslagen (depressie, scheiding) versterkt hij zijn reputatie verder met het album ‘Fantaisie militaire’ (1998) en de single ‘La nuit je mens’. Je kunt daar hier naar kijken en luisteren.

Alain Bashing had al eerder experimentele ’zwarte’ albums uitgebracht maar had daarmee weinig succes gehad:  ‘Play blessure’, samen met Serge Gainsbourg (1982), ‘Figure imposée (1983) en ‘Novice’(1989). In 2002 probeert hij het opnieuw met ‘L’imprudence’, waarin hij behalve strijkers ook electronica inzet. Het album is naar eigen zeggen geïnspireerd door oude zwart-wit films.  De ‘spraakzang’ is ongetwijfeld overgenomene van Gainsbourg, waarmee hij eerder al had samengewerkt. Deze maal werd het album goed ontvangen. Luister hier naar het nummer ‘Tel’ (uitvoering 2003). 

In 2008 brengt hij zijn laatste album uit: Bleu parole, dat hij afsluit met een cover van Gérard Manset, ‘Il voyage en solitaire’. Inmiddels is vastgesteld dat hij lonkanker heeft en daaraan overlijdt hij opn14 mart 2014.

In 2010 nam de Franse editie van Rolling Stone magazin de albums ‘Osez Joséphine’ en ‘Fantaisie Militaire’ als nummers 2 en 9 op in de lijst van ‘100 Essential French Rock Albums’. Vier andere albums bezetten lagere plaatsen.

Renaud

Renaud Pierre Manuel Séchan (1952 – ) is een Franse politiek geëngageerde zanger-componist, geboren en getogen in Parijs. Hij groeit op in een intellectueel milieu; het maoïsme boeit hem meer dan de vakken op school. Tijdens de bezetting van de Sorbonne begint hij liedjes te schrijven en te zingen. Samen met een vriend die accordeon speelt, wordt hij straatmuzikant. Van zijn voornemen om toneelspeler te worden komt niets terecht. Later zal hij wel acteren in een aantal films. En wordt hij uitgenodigd om een plaat op te nemen en geleidelijk verwerft hij een zekere bekendheid en roem. Er zouden nog 25 albums volgen met een gezamenlijke oplage van 20 miljoen.

Verschillende van zijn nummers behoren tot de Franse ‘klassiekers’: ‘Dès que le vent soufflera’, Mistral gagnant’. “Laisse béton’ en ‘Morgane de toi’ . Deze vier nummers bestrijken enkele decennia van zijn artistieke leven.  Luister hier naar het eerstgenoemde nummer:

Zijn liedjes behandelen zowel luchtige als serieuze thema’s en wisselen humor, emotie en maatschappijkritiek af. Hij noemt zichzelf “chanteur énervant” (irritante zanger). In veel nummers bekritiseert hij de kleinburgerlijkheid en de rechtse neigingen van de gemiddelde Fransman.

In de periode 1995 – 2000 Vanaf 2000 stokte zijn carrière, vooral door depressies als excessief alcoholgebruik. Hij weet dit echter te overwinnen met vallen en opstaan. 

Renaud heeft het nummer ‘Manhattan-Kaboul’, afkomstig van het album ‘Boucan d’enfer’ (2002) geschreven in de nasleep van de aanslagen op 11 september 2001 en de oorlog in Afghanistan. Hij zingt het hier samen met Axelle Red. Samen verbeelden zij twee slachtoffers van deze gewelddadigheden. Het nummer gaat vooral over het leed dat burgers ervaren als gevolg van politieke beslissingen, zeker als deze op religieuze gronden worden genomen. Het nummer was zeer succesvol in Frankrijk en België. Luister en kijk er hier naar:

Critici beschouwen zijn succesvolle album ‘Rouge sang’ (met nummers als ‘Leonard’s song’ en J’ai retrouvé ma flingie’(2006) als een soort wedergeboorte. Zijn cynisme heeft plaats gemaakt voor engagement. In de periode 2010 -2014 vervalt Renaud wederom in alcoholisme. Hij blijft successen boeken, maar nu vooral met een heruitgave van deels ongepubliceerd ouder werk zoals  ‘Les introuvables’  (2012) en ‘La Bande à Renaud’,  een album waarop 15 artiesten ‘covers’ zingen van Renaud’s werk.

Ook nu komt hij zijn alcoholisme te boven en komt er een nieuw album uit, deels gewijd aan de slachtoffers van de aanslag tegen Charlie Hebdo (2015). In 2016 volgt een nieuwste album, genaamd Renaud. Je luistert hier naar de ‘Toujours Debout’

In de daarop volgende jaren volgen nieuwe albums en concerten elkaar op, enkele malen afgewisseld door hernieuwde behandeling van zijn drankgebruik.  Begin 2026 zal zin nieuwste album verschijnen, dat naar zijn zeggen onder andere ‘La plus belle chanson d’amour’ zal bevatten.